Gamification in het onderwijs. Werkt het écht?

“Deze zak M&M’s is voor de winnaar!”. Zodra je jouw klas uitdaagt voor een wedstrijd, gebeurt er iets. Hoodies worden afgezet, laptops dichtgeklapt en ruggen gerecht. Voor even is er maximale aandacht. Zelfs bij de notoire niksdoeners. Gamification werkt. Offline en Online. Leerlingen raken gemotiveerd. Maar leren ze nou uiteindelijk ook méér en beter door het toepassen van gamification?

De kracht van Gamification

De kracht van gamification en van spellen in het algemeen is bedoeld om de gebruiker te verleiden, te motiveren en te binden. Een speler wordt dus intrinsiek en niet extrinsiek gemotiveerd om het spel te spelen. Een groot verschil! De speler wil winnen. De inhoud is min of meer bijzaak. Die inhoud komt vanzelf zodra de speler begint te spelen.

Gamification in de les

Op scholen wordt gamification al steeds meer verankerd in officiële lesmethodes. En officieus maken veel docenten zelf met enige regelmaat een Kahoot’je. Bijvoorbeeld om taalfouten uit te leggen. Uiteraard zijn er ook vele andere tools om jouw les aantrekkelijk te maken, zoals Mentimeter, Wordclouds, Socrative, Escape the classroom of het Beschavingsspel.

Werkt Gamification nou écht?

Ok. Je leerlingen raken gemotiveerder. Maar steken ze er nou ook écht wat van op? Deze vraag hebben meerdere instanties en onderzoekers zichzelf gesteld. Dit is wat zij ontdekten.

• Kennisrotonde is een online loket dat actuele kennisvragen in het onderwijs beantwoordt. Onderzoek van Kennisrotonde toont aan dat het gebruik van game-elementen in je les leidt tot meer betrokkenheid en motivatie. Het competitie-element wordt hierbij juist als nadeel genoemd. Verliezers kunnen gedemotiveerd raken. Bij leerlingen met concentratieproblemen wordt een duidelijk positief effect benoemd. Dit effect heeft voornamelijk te maken met de heldere structuur binnen gamification.
  
  
• Maaike ten Buren, verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen, schreef haar afstudeerscriptie over Gamification. Zij onderzocht de effectiviteit van apps versus boeken bij het leren van een tweede taal. Deelnemers moesten opdrachten maken via een app of uit een lesboek. Wat bleek: scholieren die de app gebruikten, maakten de helft minder fouten.
  
  
• Gesa van den Broek is onderzoeker bij het Behavioural Science Institute van de Radboud Universiteit Nijmegen. Uit haar onderzoek blijkt dat je je geheugen pas echt traint wanneer je wordt overhoord. Dat overhoren kan gedaan worden door zowel een persoon of een programma. Overhoren, geeft Gesa aan, werkt aanzienlijk beter dan het zelfstandig doornemen van een woordenlijst. Hoe vaker je de betekenis van een woord in je geheugen oproept, hoe makkelijker je de betekenis boven water krijgt. Overhoren is misschien niet zo zeer een game. Maar je kan er wél een game van maken. Slim, want dit levert betere resultaten op.